پژوهش حاضر با تحلیل نگرش توحیدی پیامبر اکرم (ص) به ماهیت بیماری در انسان، مبانی و مؤلفه‌های این نگرش و آثار آن در روح و روان بیمار و فرایند درمان را تبیین کرده است. در حقیقت، هدف از پژوهش حاضر ارائه الگویی معنوی برای ارتقای معنوی بیماران و استفاده بهینه از فرصت بیماری و نیز کمک‌کردن به فرایند درمان می‌باشد. باید خاطرنشان ساخت که این پژوهش به‌صورت تحلیلی– اسنادی انجام شده است.

یافته‌های حاصل از پژوهش نشان دادند که پیامبر اکرم (ص) بیماری را مستند به اراده الهی دانسته و اهداف آن را تطهیر انسان و رشد او در اثر توجه به ناپایداری دنیا و ره‌توشه‌گرفتن برای سرای ابدی معرفی نموده است. مؤمنان درد بیماری را با امید به ثواب الهی و آثار دنیوی، معنوی و اخروی آن بهتر تحمل می‌کنند و در نهایت همچون غیرمؤمنان یا بهبود خواهند یافت (با این تفاوت که با طهارت و رغبت بیشتری به کسب معنویات به زندگی بازمی‌گردند) و یا از دنیا می‌روند؛ اما به سوی رحمت الهی. البته مطابق با روایات نبوی، هیچ مؤمنی نباید خود طلب بیماری کند؛ بلکه وظیفه دارد برای درمان بیماری خود تلاش‌های لازم را انجام دهد و در صورت بیمارشدن از این نگرش استفاده کند. نتایج این پژوهش می‌تواند در راستای رشد معنوی در استفاده از فرصت بیماری به کار رود و از سوی دیگر در بهبود بیماری و یا تسکین آلام بیمار مؤثر واقع شود.