استادیار، گروه روانشناسی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
چکیده: (553 مشاهده)
سابقه و هدف: به تشویش ناکارآمد و منفیِ افکار نشخوار ذهنی گفته میشود. پژوهش حاضر با هدف تدوین مدل مفهومی نشخوار فکری براساس منابع اسلامی به روش کیفی «تحلیل محتوا» انجام شده است.
مواد و روشها: پژوهش حاضر، پژوهشی کیفی و از نوع تحلیل محتواست. در وهله اوّل، تعریف و مؤلّفههای «نشخوار فکری» در روانشناسی احصا و بر اساس آن مفاهیم و مؤلّفههایمؤلفه های مرتبط از منابع اسلامی استخراج و مورد تحلیل کیفی قرارگرفت شدند و مدل مفهومی ساخته شد. سپس روایی یافتهها با استفاده از ارزیابی نظرات متخصّصان، با محاسبه شاخص روایی 0/91 = CVR=0/91 و نسبت روایی محتوا 0/97 = CVR CVR=0/97 به دست آمد که حکایت از اعتبار یافتهها دارد.
یافتهها: چهار مؤلّفه: ضعف زمینه اعتقادی، آسایشطلبی افراطی، زیادهخواهی در امور دنیوی، فراموشی یاد خدا، جزء عوامل زمینهساز (علل زمینهای) هستند و در پی این شناختهای ناکارآمد، انسان، احساس فقدان مطلوب میکند و به سبب داشتن قوّه جلب منفعت فطری و دفع ضرر در فطرت آدمی، حسرت زدگیهای ناشی از یادآوری خاطرات آزاردهنده، اتفاق میافتد که همین مسئله، عامل آشکارساز و شروع نشخوار فکری حساب میشوندبهشمار میآیند.
استنتاج: درنتیجه تشکیل مدل نشخوار فکری، دو مؤلّفه رفتاری آسیبزا پدید میآیند: (1) سستی در تصمیمگیری، (2) منفیاندیشی که عامل تداومبخش نشخوار فکری بهحساب میآید.
نوع مطالعه:
پژوهشي تحلیل محتوا |
موضوع مقاله:
روانپزشکی