دانشیار، فلسفه، گروه معارف دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، مازندران، ایران
چکیده: (2719 مشاهده)
سلامت معنوی (Spiritual Health) از اهمیت بهسزایی در زندگی انسان برخوردار میباشد؛ تا جایی که در سالهای اخیر، سازمان جهانی بهداشت به آن توجه ویژهای داشته است. قرآن کریم خود را بهعنوان نسخه شفابخش روح انسان معرفی کرده است. در ادبیات قرآنی، سلامت روحی یا معنوی با کلیدواژه "قلب" گره خورده و از قلب سلیم و قلب مریض سخن به میان آمده است. در این راستا هدف از مطالعه حاضر، تحلیلی بر معناشناسی قلب سلیم است تا بهعنوان یک رهیافت قرآنی در شناخت سلامت معنوی، مقدمهای باشد برای مطالعات تطبیقی میان این شاخصها و شاخصهای سلامت معنوی مورد نظر سازمان جهانی بهداشت. با توجه به موارد بیانشده، پژوهش حاضر در پی پاسخ به این سؤال است که "مهمترین شاخصهای قلب سلیم در قرآن بهعنوان رهیافتی در سلامت معنوی کدام موارد هستند؟
در این پژوهش از روش تحلیل محتوا استفاده شد و با جستجوی کلیدواژههای "قلب" و "سلامت" در منابع اسلامی و نرمافزارهای "جامعالتفاسیر" و "جامعالاحادیث" و همچنین در پایگاههای اسنادی داخلی و خارجی، دادههای مرتبط با هدف مقاله جمعآوری گردید و مورد تحلیل محتوایی قرار گرفت. لازم به ذکر میباشد که قلب سلیم 14 نشانه معنوی دارد که عبارت هستند از: قلب ابراهیمی، متقی، نرمخو، پندپذیر، خاشع، منیب، هراسان، رئوف، متواضع، حی، ذاکر، هدایتیافته و گشاده.
نتایج حاکی از آن بودند که قلب در قرآن همان روح غیرمادی انسان بوده و قلب سالم به معنای روح سالم میباشد. مطالعات دقیقتر تطبیقی میان سلامت معنوی رایج در طب جدید و سلامت معنوی قلب در قرآن میتواند رهیافت جدیدی را در حیطه روش تشخیص، درمان و مراقبت در حوزه سلامت معنوی بگشاید.